Grbav nos jedan je od najvećih estetskih problema nosne regije. Hrbat (dorzum, greben) nosa – njegov spoljašnji deo koji se pruža od korena do vrha, a koji nije prav, već ima izbočinu ili ispupčenje, ne smatra se dopadljivim i atraktivnim. Uklanjanje grbe na nosu česta je i standardna procedura u estetskoj hirurgiji.
Šta je grba na nosu?
Stručni naziv za grbav nos je rhinokyphosis, što je grčka reč za njegovu zakrivljenost. Na srpskom, grbav nos se još naziva i povijen, kukasti ili krivi nos, što sve ukazuje na pojavu da se njegova kontura ne pruža u pravoj liniji od tačke između očiju gde mu je početak do samog vrha.
Ukoliko posmatramo nos sa strane, možemo uočiti neravninu nosnog grebena uzrokovanu grbom koja nastaje preteranim rastom nosnih kostiju i hrskavice. Grba može biti različitog intenziteta, od manje, koja zahvata samo gornju trećinu nosa, pa do masivne grbe koja zauzima ceo hrbat i dovodi do spuštanja nosnog vrha, stvarajući efekat tzv. orlovskog nosa.
Grba se obično sastoji od kombinovane koštane i hrskavične komponente, a grba koja je samo hrskavična ili samo koštana se retko susreće. Nos koji je grbav je jedan od najčešćih razloga za operaciju nosa – rinoplastiku.
Da li grba na nosu uzrokuje probleme sa disanjem?
Nesmetano disanje na nos omogućava normalna struktura nosne pregrade (septuma) koja deli spoljašnji nos na dve nozdrve. Može se, naravno, desiti da jedna osoba istovremeno ima i devijaciju septuma i grbu na nosu (kao rezultat iste mehaničke povrede, na primer), ali kliničko iskustvo potvrđuje da ove dve pojave nisu u uzročno-posledičnoj vezi.
Hirurško uklanjanje nosne grbe rinoplastikom neće rešiti problem devijacije nosa – za to je potrebna posebna hirurška korektivna procedura, septoplastika.
Naučni forum je jasan – kao najučestaliji deformitet nosne piramide koju najčešće ne prate nikakve zdravstvene tegobe ili problemi, nosna grba se smatra isključivo pitanjem iz domena estetske hirurgije (više o naučnom istraživanju o ovoj temi pronaći ćete na ovom linku).
Kako nastaje nosna grba?
Nosna grba može biti posledica:
- genetskog nasleđa osobe
- povrede kao posledice udarca (traume)
- procesa starenja
Genetski uslovljen grbav nos
Određen broj ljudi grbav nos dobija kroz genetsko nasleđe, što znači da su rođeni sa predispozicijom da ga imaju takvog. Međutim, to se najčešće neće manifestovati do samog kraja adolescencije – u pubertetu nos dobija svoj konačni izgled, zajedno sa svim svojim nesavršenostima, uključujući i pojavu formiranja grbe.
Grbav nos je često u isto vreme i previše širok zbog široko položenih nosnih kostiju, ponekad i zbog same građe čitavog lica, naročito kod pripadnika slovenske rase kojoj Srbi genetski pripadaju, a za koju je karakteristično široko, srcoliko lice.
Grbav nos kao posledica traume
Grba na nosu od udarca, odnosno kao posledica povrede nije redak slučaj. Kada se to desi, oko mesta udarca nastaje modrica sa oteklinom, a u slučaju jake traume, osobi nos može biti i polomljen. Ukoliko zarastanje oštećene kosti ili hrskavice bude neravnomerno, stvoriće se ispupčenje.
Starenje kao uzrok grbavog nosa
Kako tokom godina života nosno tkivo postepeno gubi svoju mladalačku svežinu i elastičnost, tako neke nepravilnosti nosa koje se možda nisu primećivale u mlađim danima postaju uočljivije.
Utisak da je nos kod osoba zrelog doba veći, duži ili sa opuštenim vrhom se javlja ne zato što je nos zaista narastao, već zato što je popustio tonus, odnosno elastičnost tkiva. Upravo iz tog razloga se nos koji se do tada činio pravim može iz profila činiti grbavim.
Muški i ženski profil nosa
Iako nosna grba (kao i veliki nos generalno) podjednako pogađa oba pola, nju po pravilu teže podnose žene.
One većinom preferiraju niži profil nosa, te se njima grba uklanja malo ispod ravne linije dorzuma, dok se kod muškaraca nosna grba uklanja samo do nivoa kad hrbat postane ravna linija.
U zavisnosti od celog profila lica i pacijentovih želja, nekada se grba ne otklanja u potpunosti. Razlog za to leži u potrebi da se održi “muževan” izgled profila lica, mada u svakom slučaju svakako treba saslušati i savet hirurga, koji će na najbolji način sagledati sve mogućnosti za ostvarenje željenog cilja.
Različitost ugla nosa kod muškaraca i žena
Veoma je bitno obratiti pažnju da pri korekciji muškog nosa ugao koji on po vertikali zauzima sa licem bude prikladan muškarcu. U suprotnom, može doći do neugodnog problema da dobijemo, recimo, muškarca sa ženskim nosem. Ugao muškog nosa mora biti nešto veći od ugla ženskog nosa, a vrh nosa se obično malo stanji i blago podigne. Pol je važan faktor i u odnosu na podizanje nosa – muškarci ne vole niti im pristaje da imaju izrazito prćast nos.
Kako ukloniti grbu na nosu?
Grba na nosu može se ispraviti hirurškim ili neoperativnim metodama, odnosno rinoplastikom ili korekcijom filerima.
Uklanjanje nosne grbe operativnim zahvatom
Najbolji metod uklanjanja grbe na nosu je operatvni, standardnom (otvorenom) rinosplastikom.
Tokom ovog zahvata, estetski hirurg pravi mali rez skalpelom kako bi imao pristup nosnoj kosti i hrskavici. Da bi odstranio grbu i izravnao hrbat, on uklanja višak kosti i hrskavice posebnim alataima: finim dletom, skalpelom, dijamantnom turpijom ili specijalnim svrdlom, dok je osoba pod opštom anestezijom. Oporavak posle ovog zahvata obično traje oko 2 nedelje.
Varijanta rinoplastike bez reza je tzv. zatvorena rinoplastika i tokom nje hirurg vrši zahvat kroz nozdrve. U ovom slučaju, uobičajeno vreme oporavka je oko nedelju dana.
Neoperativna korekcija grbe filerima
Nehirurška korekcija nosne grbe izvodi se pod lokalnom anestezijom i traje svega oko pola sata. Tokom nje, plastični hirurg ubrizgava specijalne supstance – dermalne filere iznad i ispod same grbe. Time se dobija efekat pravilne linije nosa, pa izbočina postaje mnogo manje vidljiva ili čak potpuno vizuelno neprimetna.
Cena ovog postupka je manja od operacije, bez posebnih rizika od komplikacija i bez vremena potrebnog za oporavak – osoba se može vratiti redovnim aktivnostima odmah nakon intervencije. Efekat filera traje od šest meseci do dve godine.
Može li se operisana grba ponovo pojaviti?
Hirurškim putem uklonjena nosna grba ne može ponovo da poraste. U retkim slučajevima, na mestu korekcije javljaju se manja zadebljanja kože, ali su ona vizuelno daleko manje istaknuta od same grbe. Osim toga, u danima neposredno posle zahvata, tkivo nosa može biti natečeno, ali otok obično splasne za 7 – 10 dana, a u potpunosti nakon 6 meseci.
Rešenje za nosnu grbu je jednostavno
Postoje različite vrste nosa (oblik nosa), od kojih nisu sve estetski poželjne. Pošto uklanjanje nosne grbe nije medicinska potreba, već odluka u vezi sa ličnim izgledom, pre realizacije estetskog zahvata poželjna je konsultacija sa estetskim hirurgom kako bi se odabrala adekvatna procedura, kao i vreme njene realizacije.
